Ένα ομόφωνο «όχι» στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο Μαίναλο και το Λύκαιον όρος και στη λειτουργία υδροηλεκτρικών σταθμών στους ποταμούς Λούσιο και Ερύμανθο, βροντοφώναξαν η τοπική κοινωνία, οι φορείς, οι σύλλογοι και οι δήμοι  η περιφέρεια Πελοποννήσου και οι βουλευτές του νομού.

Ολόκληρη η Αρκαδία έχει κινητοποιηθεί για να ματαιώσει τα σχέδια εταιρίας που με αίτησή της στη ΡΑΕ επιθυμεί να εγκαταστήσει 54 ανεμογεννήτριες στο Μαίναλο, σε τοποθεσία μεταξύ Στεμνίτσας και Χρυσοβιτσίου και άλλων 49 ανεμογεννητριών καθώς και φωτοβολταϊκού πάρκου βόρεια του Μαινάλου, στα όρια των Δημοτικών Ενοτήτων Βυτίνας, Κλείτορος και Κοντοβάζαινας και 72 ανεμογεννητριών στην περιοχή του Λύκαιου όρους και Ανδρίτσαινας, στα όρια της Δημοτικής Ενότητας Γόρτυνος του Δήμου Μεγαλόπολης.

Όπως αποκαλύφθηκε, αίτηση στη ΡΑΕ επίσης έχει γίνει και από εταιρία η οποία επιθυμεί να εγκαταστήσει έναν μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό στον ποταμό Λούσιο και ακόμα έναν στον ποταμό Ερύμανθο, πλησίον της Τοπικής Κοινότητας Βιδιακίου, του Δήμου Γορτυνίας.

Τα έργο χωροθετείται σε περιοχή που οι υφιστάμενες Αναπτυξιακές Δραστηριότητες και Επιδιώξεις σχετίζονται με την πραγματοποίηση Ειδικών και Εναλλακτικών Μορφών Τουρισμού και αποτελούν τη μοναδική διέξοδο για την ανάπτυξη και την επιβίωση της παρά τον ποταμό Ερύμανθο περιοχής.

Το ArcadiaPortal.gr επικοινώνησε με επιχειρηματίες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή και σε αυτό το πρώτο μέρος του ρεπορτάζ σας παρουσιάζει τις ανησχίες των πολιτών της Γορτυνίας, αλλά και τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην περίπτωση εγκατάστασης υδροηλεκτρικών φραγμάτων στο Λούσιο για μόλις 0,9 MW (Δημητσάνα, Ζάτουνα).

Να αναφέρουμε ότι για την υλοποίηση του έργου θα πρέπει να καταργηθεί το rafting και το canoe-kayak που πραγματοποιούνται τα τελευταία 50 χρόνια στον Ερύμανθο. Επίσης, να καταργηθεί το FlyFishing (ψάρεμα και επανατοποθέτηση των ψαριών στο ποτάμι), ενώ παράλληλα θα εμποδίζεται η διέλευση και η αναπαραγωγή των ιχθύων. Ακόμα, θα υποβαθμιστεί η ανάπτυξη δραστηριοτήτων στο μοναδικού κάλλους και ιστορικότητας φαράγγι του Ερύμανθου που περιλαμβάνουν: Πεζοπορίες, Μονοπάτια, Επισκέψεις στους Καταρράκτες, Περιηγήσεις Αναψυχής, Κατασκηνώσεις, κ.λπ.

Στο φαράγγι του Ερύμανθου ενδημούν είδη της πανίδας που προστατεύονται από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία καθώς στο ποτάμι ζουν και αναπαράγονται: η Βίδρα, η Ιονική Πέστροφα, το Ευρωπαϊκό Φέλι, η Πελοποννησιακή Μπριάνα, η Ελληνική Σαύρα.

Στο ανάγλυφο της θέσης εγκατάστασης του έργου (Φράγμα – Αγωγός Προσαγωγής – Σταθμός Παραγωγής) περιλαμβάνει βραχώδη τμήματα και πρανή με μεγάλες κλίσεις. Στο ανάγλυφο, κατά την κατασκευή του έργου, θα αλλοιωθεί ριζικά και δεν θα αποφευχθεί ρίψη μπάζων στην κοίτη του ποταμού. Η εφαρμογή της νομοθεσίας όπως επιβάλλεται να γίνει το έργο θα αυξήσει το κόστος σε τέτοιο βαθμό ώστε η επένδυση θα καταστεί μη βιώσιμη.

Ολόκληρη η κοιλάδα και το φαράγγι του Λούσιου, με το ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους περιβάλλον και τα σωζόμενα πολυάριθμα θρησκευτικά μνημεία βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής, όπως οικισμοί, ναοί, μονές, ασκηταριά, κ.λπ., είναι Αρχαιολογικός Χώρος.

Το Φαράγγι του Λούσιου είναι καταχωρισμένο στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών οδηγίας 2000/60/εκ & ΠΔ 51/2007, ως Προστατευόμενη Φυσική Περιοχή -Βιότοπος CORINE, με Κωδικό Α00060081.3

Είναι δεδομένο ότι η ανάπτυξη ανεμογεννητριών θα επηρεάσει το οικοσύστημα των περιοχών και θα επιφέρει αλλαγές στο σύνολο των κοινωνικών λειτουργιών, αλλά και των οικονομικών δραστηριοτήτων των κατοίκων. Η πλούσια βιοποικιλότητα και το πανέμορφο φυσικό τοπίο θα επηρεαστούν ανεπανόρθωτα από την όλη διαδικασία.

Για τα προβλήματα που θα δημιουργήσει η λειτουργία υδροηλεκτρικών σταθμών στους ποταμούς Λούσιο και Ερύμανθο και για το οικολογικό και οικονομικό πλήγμα στην περιοχή μίλησαν ο κ. Τάσος Μορφωνιός, ιδιοκτήτης της εταιρείας υπαίθριων δραστηριοτήτων Τrekking Ηellas Αρκαδίας και ο κ. Μπουντρούκας, συνέταιρός του.

Ο κ. Μπουντρούκας, ασχολείται με τις υπαίθριες δραστηριότητες εδώ και 20 χρόνια, είναι Τεχνολόγος Ηλεκτρολόγος και είναι συνέταιρός μαζί με τον Τ. Μορφονιό στην εταιρία Τrekking Ηellas Αρκαδίας.

Όπως μας ανέφερε ο κ. Τάσος Μορφωνιός, εδώ και δύο δεκαετίες γίνεται μια αξιόλογη προσπάθεια ανάδειξης και ανάπτυξης του τουρισμού στην Ορεινή Αρκαδία και συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή του όρους Μαινάλου.

Αυτό έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό διότι η περιοχή του Μαινάλου έχει χαρακτηριστεί σε έναν  από τους κορυφαίους προορισμούς για υπαίθριες δραστηριότητες  στον ελλαδικό χώρο. Τα ποτάμια και τα μονοπάτια δέχονται χιλιάδες επισκέπτες όλο το χρόνο, όπως επίσης και τα γραφικά και ιστορικά χωριά της περιοχής, καθώς απέχουν μόλις τρεις ώρες από την πρωτεύουσα της χώρας και αποτελούν το τέλειο περιβάλλον ανάπτυξης δραστηριοτήτων εναλλακτικού τουρισμού.

Η Πολιτεία, πρόσθεσε, έχει βοηθήσει στο να αναπτυχθεί το κομμάτι αυτό, δίνοντας προγράμματα ενίσχυσης  (Leader, ΕΣΠΑ) σε επιχειρήσεις (ξενώνες, εστιατόρια, εταιρίες υπαίθριων δραστηριοτήτων)  ειδικά την δεκαετία 2000 - 2010. Και ενώ από την μία υπάρχει αυτή η συντονισμένη προσπάθεια ανάπτυξης, από την άλλη παρουσιάζεται το εξής οξύμωρο: Πάνω σε αυτό που χτίστηκε  εδώ και χρόνια από Πολιτεία και ιδιώτες,  έρχονται επιχειρήσεις με την πρόφαση της πράσινης ανάπτυξης να υποβιβάσουν αυτή την προσπάθεια. Όμως δεν νοείται πράσινη ανάπτυξη όταν αποψιλώνονται δάση για να φτιαχτούν δρόμοι, όταν πέφτουν τόνοι μπετόν και σιδήρου για να τοποθετηθούν αυτά τα τερατουργήματα, οι ανεμογεννήτριες, και όταν  μολύνεται το έδαφος με τα ορυκτέλαια που χρησιμοποιούνται για λίπανση. Το ίδιο ισχύει και για τα μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια σε ποτάμιες περιοχές τα οποία δημιουργούν μεγάλη οικολογική καταστροφή. 

Οι αρμόδιες αρχές, είπε κλείνοντας, πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή στο πού θα δημιουργηθούν αυτά τα εργοτάξια γιατί στην πραγματικότητα πρόκειται  για εργοτάξια στις κορυφές των βουνών. Δεν θα πρέπει να γεμίσουμε άκριτα τα βουνά με ανεμογεννήτριες.

Αν δούμε στο εξωτερικό Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία κ.α. θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχει ειδικό χωροταξικό σχέδιο έτσι ώστε να μην επηρεάζονται  ιστορικές, τουριστικές  και ευαίσθητες περιοχές με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα, όπως είναι το Μαίναλο

«Πρέπει να καταλάβουμε ότι όπου αναπτύσσεται ο τουρισμός και συγκεκριμένα ο οικοτουρισμός, δεν συμβαδίζει με τη δημιουργία τέτοιου είδους κατασκευών, που εν τέλει δεν σέβονται το περιβάλλον. Από την άλλη η παραγωγή ενέργειας που παράγεται από τις ανεμογεννήτριες και τα υδροηελεκτρικά φράγματα δεν είναι τόσο επαρκή, ώστε να αντισταθμίσει ως ένα βαθμό την καταστροφή που προκαλείται στο φυσικό περιβάλλον. Είναι πολύ περισσότερα αυτά που χάνονται, σε σχέση με αυτά που κερδίζονται. Το Μαίναλο είναι ο βασικός πνεύμονας της περιοχής της Αρκαδίας που φιλοξενεί σπάνια ορνιθοπανίδα  και χλωρίδα καθώς και μεγάλες οικογένειες από μελίσσια, η διατάραξη των οποίων είναι το λιγότερο εγκληματική. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι ο άνθρωπος δεν είναι το μοναδικό έμβιο ον στον πλανήτη, οφείλει να σέβεται το περιβάλλον για να τον σεβαστεί και αυτό»,

Ο κ. Μπουντρούκας κατά την τοποθέτησή του ανέφερε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται αντιμέτωπος με τα υδροηλεκτρικά φράγματα, καθώς το 2004 είχαν αντιδράσει όταν μια εταιρία ήθελε να παραγάγει ενέργεια από το ποτάμι.

Είμαστε αντίθετοι με τη φιλοσοφία των πρακτικών αυτών, είμαστε σε μία μεταβατική περίοδο και πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο παραγωγής ενέργειας

Η οικολογική, οικονομική και τουριστική  καταστροφή έχει ήδη συντελεστεί στον ποταμό Αλιάκμονα, από όταν δημιουργήθηκε το φράγμα.

«Η σημερινή εικόνα του προκαλεί θλίψη σε όποιον το επισκέπτεται, σπάνια θα δεις κόσμο μέσα στο άλσος, παρά μόνο παρέες από φιλοξενούμενους στο διπλανό Κέντρο πρόσφυγες και μετανάστες που ζητούν άσυλο. Άλλωστε τι μπορούν να κάνουν; Έπαψε πλέον να αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες καθώς παρουσιάζει εικόνες απόλυτης εγκατάλειψης, χορταριασμένο, με παγκάκια ξεχαρβαλωμένα, μπάζα πεταμένα από δω κι από κει, σκουπίδια παντού, ανύπαρκτος τουρισμός από δράσεις, κατεστραμμένες τουαλέτες, δένδρα που χρειάζονται φροντίδα και περιποίηση και ό,τι άλλο μπορεί να παρατηρήσει το ανθρώπινο μάτι. Ουσιαστικά κρανίου τόπος, όπως αναφερει σχετικό δημοσίευμα. (εδώ)

Δεν είναι λάθος να βρεθούν τρόποι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά πρέπει να είναι μη ρυπογόνων πηγών ενέργειας. Δεν λέμε να μην γίνει τίποτα και να μείνει η κατάσταση ως έχει, αλλά εφόσον γίνει μια αλλαγή, πρέπει να γίνει με κάποια κριτήρια να δοθεί κάποια προτεραιότητα.

Αρχικά, πρέπει να δούμε αν αυτή η επένδυση θα αποδώσει και αν θα έχει οικονομικό όφελος.

Η βασική αντίρρηση για το φράγμα είναι ότι δεν θα έχουν κανένα ενεργειακό ή οικονομικό όφελος, γατί τα φράγματα είναι μικρής κλίμακας και θα δίνουν κάποιο συμπληρωματικό ρεύμα που θα κοστίζει πολύ λόγω της εγκατάστασης. Το ρεύμα αυτό δεν θα ανταποκριθεί στις μελέτες των εταιριών. Με μελέτες, όπου στηρίζεται το έργο, του 1950 είχαμε άλλο νερό, σε σχέση με σήμερα, έτσι δεν θα παράγεται το επιθυμητό ρεύμα, αφού τα νερά έχουν μειωθεί.

«Φτιάχνονται σε σημεία ευαίσθητα, σε οικολογικό ποταμό που θα έπρεπε να προστατεύεται και όχι να αλλοιώνεται. Αν γίνει το φράγμα το νερό θα είναι λιγότερο και θα υπάρξει περιβαλλοντικός αντίκτυπος στο οικοσύστημα».

Ο κ. Μπουντρούκας έθεσε και αυτός με την σειρά του το ζήτημα του τουρισμού, σημειώνοντας ότι έχουν δημιουργηθεί εναλλακτικές πηγές τουριστικής ανάπτυξης, έχουν πέσει χρήματα, έχουν δοθεί χρηματοδοτήσεις. «Πώς αφήνουμε πίσω όλα αυτά για να κάνουμε κάποια άλλη ανάπτυξη;», ρωτά.

Δεν υπάρχει στρατηγικό πλάνο

Στο Μαίναλο έχουν γίνει προσπάθειες τουριστικής ανάπτυξης και έχουν επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό, έχουν γίνει ξενώνες, μονοπάτια, τουριστικές επιχειρήσεις.

Σε περίπτωση που το έργο αδειοδοτηθεί και υλοποιηθε,ί το ποτάμι είναι βέβαιο ότι θα έχει λιγότερη ροή, δεδομένου ότι ζούμε σε μία ξηρή περίοδο και ήδη υπάρχει πρόβλημα. Το ποτάμι δεν θα έχει επάρκεια σε νερό για δραστηριότητες όλο το χρόνο, τόνισε.

Οι επισκέπτες που επιλέγουν να βρεθούν στην περιοχή πολλές φορές κάνουν και πεζοπορία στα μονοπάτια του Μαινάλου, επισκέπτονται μοναστήρια, αλλά κάνουν και διαδρομές με το mountain ή με τις μηχανές, απολαμβάνοντας το φυσικό κάλλος και, δυστυχώς, η εγκατάσταση 100 τεράστιων ανεμογεννητριών στο βουνό, θα τους αποθαρρύνει από το να περιηγηθούν στην περιοχή.

Δεν θα είναι πλέον πόλος έλξης η Γορτυνία

Το Μαίναλο είναι η βιτρίνα της Αρκαδίας, εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες την επισκέπτονται όλο το χρόνο, αναζητώντας ένα παρθένο φυσικό τοπίο, που σε καμία των περιπτώσεων δεν θέλουμε να θυμίζει βιομηχανικό τοπίο, με τόνους χάλυβα και χαλκού, με θεόρατες ανεμογεννήτριες.

Θα αναρωτηθεί κάποιος, με ποια κριτήρια επελέγη το Μαίναλο για να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες.

Το Μαίναλο έχει αξιοποιηθεί τουριστικά και μια τέτοια ενδεχόμενη μεγάλη επένδυση θα καταστρέψει ό,τι έχει έως τώρα δομηθεί με κόπο.

Υπάρχουν πολλά άγονα βουνά και εκτάσεις όπου μπορούν να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες

Αλγεινή εντύπωση προκαλεί ότι ενώ η Ευρώπη προχωρεί, φεύγει από τα υδροηλεκτρικά φράγματα και δημιουργεί νέες τεχνολογίες, η Ελλάδα είναι ουραγός, προσπαθεί ετεροχρονισμένα και παράγει ενέργεια με τρόπους που είναι ξεπερασμένοι.

Όσον αφορά τα φράγματα, αρκεί να αναφέρουμε ότι οι εποχές που υπήρχε άφθονο νερό έχουν παρέλθει, πλέον δεν υπάρχει νερό.

Ετησίως πάνω από 5.000 επισκέπτες βρίσκονται στην περιοχή για να κάνουν rafting. Αριθμοί που πολλαπλασιάζοντας όταν μιλάμε για τον περιπατητικό τουρισμό που ολοένα και περισσότερο κερδίζει έδαφος στην τουριστική οικονομία

Οι συνέπειες μια τέτοιας έγκρισης θα αποβούν καταστροφικές όχι μόνον για την κοιλάδα του Λούσιου και των γύρω χωριών, αλλά και όλης της Γορτυνίας, αφού εκτός από το ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους περιβάλλον και τα πολιτιστικά μνημεία, θα πλήξει και τον τουρισμό της ευρύτερης περιοχής, ο οποίος, ιδιαίτερα μετά την σχεδιαζόμενη αναστήλωση και λειτουργία της Μονής Φιλοσόφου, τη λειτουργία του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης και τη λειτουργία πιστοποιημένων ευρωπαϊκών μονοπατιών στην περιοχή αναπτύσσεται  με γρήγορο ρυθμό και έχει αρχίσει να βγάζει την περιοχή από την απομόνωση στην οποία βρισκόταν επί πολλά χρόνια, δίνοντας ζωή στα γύρω από την κοιλάδα χωριά και κωμοπόλεις, προάγοντας συγχρόνως και το δημόσιο συμφέρον.