Ο συχνότερος καταδυτικός τραυματισμός

Ο συχνότερος καταδυτικός τραυματισμός

Αύγουστος 30, 2011 - 16:28

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΥΝΘΛΙΨΕΩΣ ΩΤΟΣ

Του Joel Dovenbarger, Αντιπροέδρου Ιατρικών Υπηρεσιών της DAN

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το σύνδρομο συνθλίψεως ωτός ή αλλιώς, βαρότραυμα μέσου ωτός, ο πιο συχνός καταδυτικός τραυματισμός, αποτελεί το ζήτημα για το οποίο η DAN δέχεται τα περισσότερα ερωτήματα. Πρόκειται όμως και για έναν τραυματισμό ο οποίος μπορεί πάρα πολύ εύκολα να προβλεφθεί: το μόνο που χρειάζεται είναι γνώση, εξάσκηση και υπομονή. Το βαρότραυμα των παραρρίνιων κόλπων επίσης αποτελεί συχνό καταδυτικό τραυματισμό. Σε κάποια φάση της καταδυτικής τους καριέρας, όλοι οι δύτες θα αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα εξίσωσης, το οποίο θα εκδηλωθεί είτε στα αυτιά είτε στους παραρρίνιους κόλπους. Το μόνο που χρειάζεται για να αποφύγει κανείς τέτοιου είδους προβλήματα είναι να ενημερωθεί σχετικά και να λάβει τα μέτρα του, αφού η αποφυγή τους είναι εύκολη υπόθεση.

Όταν μιλάμε για βαρότραυμα, εννοούμε έναν τραυματισμό που σχετίζεται με την διαφορά πίεσης στο μαλακό ιστό που οριοθετεί τους αεροφόρους χώρους του οργανισμού, όπως για παράδειγμα στο μέσο αυτί και τους παραρρίνιους κόλπους. Παρόλο που εκεί αισθανόμαστε τη δυσφορία, το πρόβλημα ξεκινά στους αεραγωγούς που ενώνουν τους αεροφόρους χώρους με το πίσω μέρος του λαιμού μας. Οι δίοδοι αυτές, των οποίων η επιφάνεια αποτελείται από βλεννογόνο μεμβράνη, έχουν διττή λειτουργία: την προσθήκη υγρασίας στον αέρα που κινείται εντός τους και την προστασία του οργανισμού από ξένα

σώματα, όπως γύρη και βακτήρια μέσω της παραγωγή προστατευτικής βλέννας. Η βλέννα παγιδεύει τα σώματα αυτά και διευκολύνει τη μεταφορά τους προς το πίσω μέρος του λαιμού, όπου καταπίνονται και καταστρέφονται από τα οξέα του στομάχου. Όταν η βλεννογόνος μεμβράνη λειτουργεί φυσιολογικά, αποτελεί έναν εξαιρετικό αμυντικό μηχανισμό. Για τους νέους δύτες, η εκμάθηση της εξίσωση αποτελεί κομβικό σημείο στην καταδυτική τους καριέρα, καθώς η προηγούμενη εμπειρία τους ίσως να περιορίζεται στις αεροπορικές πτήσεις και τα ορεινά ταξίδια.

Για κάποιους είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν στην αναπνοή μέσα από το ρυθμιστή την ίδια ώρα που προσπαθούν να εξισώσουν τα αυτιά τους κατά τις πρώτες επαφές με την κατάδυση. Συνήθως οι πρώτες δυσκολίες υποχωρούν με την εμπειρία. Ακόμα και οι βετεράνοι δύτες ωστόσο αντιμετωπίζουν προβλήματα ενίοτε. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες επικοινωνίες με τη DAN προέρχονται από έμπειρους δύτες, στους οποίους ίσως είναι πιο εύκολο να αναγνωρίσουν έναν τραυματισμό που προέρχεται από διαφορές πιέσεων. Πολλοί από αυτούς τους δύτες αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως αλλεργίες, κρυώματα ή ιώσεις που προκαλούν το πρήξιμο και τη φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου, ο οποίος με τη σειρά του στενεύει ή κλείνει εντελώς τις διόδους.

Κάποιοι δύτες παρουσιάζουν κάποιου είδους πρόβλημα στην ευσταχιανή σάλπιγγα, τη μικρή δίοδο που οδηγεί στο τμήμα του μέσου ωτός που βρίσκεται στο πίσω μέρος του λαιμού. Τέτοιου είδους προβλήματα αποτελούν στενώσεις της σάλπιγγας ή ουλές και επακόλουθη πάχυνση κάποιων σημείων της σάλπιγγας που προκύπτουν από χρόνιες μολύνσεις του αυτιού κατά την παιδική ηλικία ή μακροπρόθεσμες αλλεργίες. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις οι χειρουργοί ωτορινολαρυγγολόγοι μπορούν να αφαιρέσουν κάποιες από αυτές τις ουλές, η εγχείρηση σπανίως είναι η απάντηση σε δυσλειτουργίες της ευσταχιανής σάλπιγγας. Τέλος, το στραβό λόγω τραυματισμού διάφραγμα ή η σπασμένη μύτη μπορεί να εμποδίσει και τα δύο αυτιά να εξισώσουν την ίδια στιγμή κατά την κατάδυση. Το αποτέλεσμα είναι βαρότραυμα.

Πρόληψη

Αν υποστείτε τέτοιου τύπου βαρότραυμα, θα χρειαστεί να κάνετε ένα διάλειμμα από την κατάδυση. Τέτοιοι τραυματισμοί φράζουν εντελώς το μέσο αυτί, οδηγούν σε έντονο πόνο, ρήξη τυμπάνου, ακόμη και απώλεια ακοής. Η καλύτερη στρατηγική συνεπώς είναι να αποφύγει κανείς το βαρότραυμα, γεγονός που ξεκινά μαθαίνοντας τις διάφορες κινήσεις εξίσωσης και κατόπιν επιλέγοντας ποια από αυτές είναι η ιδανική για τον καθένα. Το ιδανικό σενάριο θα ήταν όλοι οι νέοι δύτες να μάθαιναν όλες τις συνήθεις τεχνικές εξίσωσης. Παρόλο που η κίνηση Βαλσάλβα είναι η πιο δημοφιλείς και η ευκολότερη να εξηγηθεί, δεν έχει αποτέλεσμα σε όλους. Επίσης, μία μέθοδος μπορεί να έχει αποτέλεσμα τη μία μέρα και να μην έχει την επόμενη. Κάποιες φορές για παράδειγμα, η Βαλσάλβα δεν θα ανοίξει την ευσταχιανή σάλπιγγα, αλλά η μετακίνηση του σαγονιού δεξιά-αριστερά ταυτόχρονα με κατάποση
ίσως την ανοίξει.

Φάρμακα;

Αν και η εγχείρηση συνήθως είναι αναποτελεσματική όταν πρόκειται για προβλήματα εξίσωσης (εκτός αν σχετίζονται με στραβό διάφραγμα ή πολύποδες) η προσεκτική χρήση αντιφλεγμονωδών, αντιαλλεργικών και αποσυμφορητικών φαρμάκων ίσως βοηθήσει. Ένας ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή του καλύτερου και πιο αποτελεσματικού φαρμάκου. Δεν είναι όλα εξίσου αποτελεσματικά, ωστόσο. Χρειάζεται αρκετή υπομονή μέχρις ότου βρεθεί αυτό που έχει αποτέλεσμα για τον καθένα, αφού ίσως χρειαστούν δοκιμές με διάφορους συνδυασμούς. Ενώ εσείς και ο γιατρός σας ψάχνετε για την ιδανική δόση και συχνότητα, να θυμάστε τα εξής: τα ρινικά σπρέι ίσως περιορίσουν τη ρινική βλέννα, αλλά δεν φθάνουν μέχρι την ευσταχιανή σάλπιγγα. Επίσης, μετά από πέντε με επτά ημέρες συνεχούς χρήσης, ο οργανισμός συνηθίζει το φάρμακο και παύει να ανταποκρίνεται.

Η ψευδοεφεδρίνη έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για πολλά άτομα ως αποσυμφορητικό των παραρρίνιων κόλπων και του μέσου ωτός, αλλά δεν έχει εξίσου καλά αποτελέσματα σε όλους. Να ακολουθείτε πάντοτε τις οδηγίες για τη σωστή λήψη των φαρμάκων και να θυμάστε πως τα άτομα με καρδιακά προβλήματα δεν πρέπει να λαμβάνουν ψευδροεφεδρίνη, ενώ το φάρμακο αυτό έχει και άλλους περιορισμούς.

Ως γενικό κανόνα, οι δύτες θα πρέπει να δοκιμάζουν κάθε καινούργιο φάρμακο μία ή δύο ημέρες προτού καταδυθούν. Το διάστημα αυτό συνήθως είναι
αρκετό για να απορροφηθεί το φάρμακο από τον οργανισμό και για να προσέξει το άτομο τυχόν παρενέργειες. Στην περίπτωση που παίρνετε και άλλα φάρμακα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας ώστε να σας ενημερώσει για τυχόν αρνητικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φαρμάκων. Αν όλα πάνε καλά, οι νέοι δύτες σύντομα εξισώσουν χωρίς κανένα πρόβλημα. Να θυμάστε πως συνθήκες όπως εποχικές αλλεργίες και κρυώματα ίσως αποτελέσουν εμπόδια. Εάν “τρέχει” η μύτη σας ή αισθάνεστε ενόχληση ή πόνο στην περιοχή επάνω από τα φρύδια σας και στα ζυγωματικά σας, ιδίως όταν γέρνετε μπροστά, ίσως έχετε παρουσιάσει φλεγμονή ή μόλυνση των ρινικών διόδων, γεγονός που θα οδηγήσει σε προβλήματα στην εξίσωση. Αν και τα συμπτώματα ίσως υποχωρήσουν με τα φάρμακα, η φλεγμονή και το οίδημα της μεμβράνης μπορεί να συνεχιστεί για ημέρες ή και εβδομάδες μετά την επίλυση των αρχικών συμπτωμάτων.

Οι δύτες που καταδύονται πολύ σύντομα μετά από κρύωμα ή αλλεργικές εκδηλώσεις συχνά εμφανίζουν αναζωπύρωση των αρχικών τους συμπτωμάτων. Μεταβολές πίεσης, όπως κατά τη διάρκεια μίας αεροπορικής πτήσης, μίας κατάδυσης, εξίσωσης ή βουτιάς στην οποία το κεφάλι βυθίζεται πρώτο, ίσως προκαλέσουν επιπλέον συμφορητική διόγκωση της ευσταχιανής σάλπιγγας και το επακόλουθο “μπλοκάρισμα” της. Όταν συμβεί αυτό, ο αέρας είτε δεν θα μπορεί να περάσει προς τους παραρρίνιους κόλπους ή το μέσο αυτί κατά την κατάδυση, οδηγώντας σε βαρότραυμα του μέσου ωτός, ή δεν θα μπορεί να βρει έξοδο προς το περιβάλλον κατά την ανάδυση, προκαλώντας ανάστροφη απόφραξη (reverse block).

Αν έχετε ήδη συμπτώματα;

Εάν νιώθετε σαν να έχετε ήδη υποστεί κάποιο βαρότραυμα, μη συνεχίσετε την κατάδυση. Οι δύτες θα πρέπει σταματούν την κάθοδο στην πρώτη ένδειξη δυσφορίας στους παραρρίνιους κόλπους ή το μέσο αυτί. Εάν προσπαθήσετε να εξισώσετε “με το ζόρι” ή αν συνεχίσετε την κατάδυση πιθανότατα θα υποστείτε πιο σοβαρό τραυματισμό, ακόμα και απώλεια ακοής. Στην πρώτη ένδειξη δυσκολίας στην εξίσωση, σταματήστε την κάθοδο και αναδυθείτε λίγο μισό ή ένα μέτρο ή όσο χρειάζεται μέχρις ότου μπορέσετε να εξισώσετε και πάψετε να αισθάνεστε δυσφορία. Εάν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, πρόκειται για ξεκάθαρο σημάδι πως πρέπει να διακόψετε την κατάδυση. Εάν έχει αποτέλεσμα ωστόσο, συνεχίστε την κατάδυσή σας πολύ αργά, εξισώνοντας κάθε μισό ή ένα μέτρο. Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο εξίσωσης που έχει τα καλύτερα αποτελέσματα για εσάς. Να θυμάστε πως δεν είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε πόνο κατά τη διάρκεια μίας κατάδυσης και συνήθως σημαίνει πως αίμα ή άλλο υγρό κινείται από τον περιβάλλοντα ιστό προς τον αεροφόρο χώρο, παγιδεύοντας τον αέρα κατά την επιστροφή στην επιφάνεια. Δυστυχώς, κάποιες φορές η καταδυτική μας εξόρμηση θα τελειώσει άδοξα επειδή δεν καταφέραμε να εξισώσουμε.

Αρνούμενοι πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα ή προσπαθώντας να πιέσουμε την κατάσταση δεν είναι λύση. Ο μόνος τρόπος να καταδυθούμε ξανά είναι να επιτρέψουμε στους ιστούς που έχουν το πρόβλημα να επανέλθουν και να πάρουμε τα κατάλληλα φάρμακα για να υποχωρήσει η φλεγμονή και το οίδημα. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος, συνήθως μερικές ημέρες, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις ακόμα και εβδομάδες, ιδίως εάν ο τραυματισμός δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα όταν συμβεί. Στο μεταξύ, μην πιέζετε την κατάσταση. Ακόμα και η επιπλέον πίεση που ασκείται όταν σηκώνετε βαριά αντικείμενα ίσως προκαλέσει επιδείνωση. Οι πιο ήπιοι τρόποι εξίσωσης, όπως η κίνηση του σαγονιού δεξιά και αριστερά μπορούν να μειώσουν την πίεση στο μέσο αυτί. Σε γενικές γραμμές, όταν νιώσετε δυσφορία ή πόνο, επισκεφθείτε έναν γιατρό.

Πώς να αποφύγετε το βαρότραυμα

Παρόλο που είναι το συχνότερο είδος τραυματισμού στην αυτόνομη κατάδυση, το βαρότραυμα μπορεί πολύ εύκολα να αποφευχθεί. Ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές για να το αποφύγετε.
• Μην καταδύεστε εάν δεν μπορείτε να εξισώσετε.
• Εξισώστε προτού βάλετε το κεφάλι σας στο νερό.
• Εάν κατά την κάθοδό σας νιώσετε πως δεν μπορείτε πια να εξισώσετε, σταματήστε αμέσως, ανεβείτε μισό με ένα μέτρο και δοκιμάστε ξανά. Εάν μπορέστε να εξισώσετε χωρίς πόνο, συνεχίστε την κατάδυση αργά. Εάν το πρόβλημα επαναληφθεί, επαναλάβετε την ίδια διαδικασία. Εάν δεν μπορέσετε να εξισώσετε, διακόψτε την κατάδυση.
• Εξισώστε έγκαιρα και συχνά.
• Ποτέ μην εξαναγκάζετε την εξίσωση.
• Κάνετε χρήση αποσυμφορητικών* πριν την κατάδυση μόνο εάν βελτιώνει την εξίσωση, όχι εάν το χρειάζεστε για να μπορέσετε να εξισώσετε (αυτό σημαίνει πως το πρόβλημα είναι σοβαρό) και μόνο εφόσον έχετε δοκιμάσει το φάρμακο στη στεριά χωρίς παρενέργειες.

Οι περισσότεροι καταδυτικοί γιατροί συστήνουν στα άτομα που παίρνουν οποιουδήποτε είδους φάρμακα να μην καταδύονται βαθύτερα από τα 24 μέτρα, με σκοπό την αποφυγή των κινδύνων της νάρκωσης του αζώτου και των θεωρητικών ανησυχιών σχετικά με την τοξικότητα του οξυγόνου στις καταδύσεις με nitrox. Να διαβάζετε πάντοτε τις οδηγίες και προφυλάξεις που περιέχονται στις συσκευασίες των φαρμάκων που δίνονται χωρίς συνταγή. Σε κάποια φάρμακα συστήνεται η αποφυγή της χρήσης τους σε άτομα που σκοπεύουν να καταδυθούν με εμπλουτισμένο αέρα.

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι επαγγελματίες της κατάδυσης;

Αφιερώστε χρόνο στους δύτες σας και ενημερώστε τους σχετικά με τις εναλλακτικές μεθόδους εξίσωσης. Βαρότραυμα στο αυτί και τους παραρρίνιους κόλπους μπορούν να υποστούν όλοι οι δύτες, ανεξαρτήτως επιπέδου και εμπειρίας. Δοκιμάστε τις παρακάτω τεχνικές:

Κίνηση Valsalva
Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη τεχνική εξίσωσης. Κρατήστε τη μύτη σας, με το στόμα κλειστό και φυσήξτε από τη μύτη σας μαλακά. Η κίνηση αυτή αυξάνει την πίεση στον φάρυγγα, ωθώντας τον αέρα προς τις ευσταχιανές σάλπιγγες και το μέσο αυτί. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε την τεχνική αυτή όταν τα αυτιά σας δεν ανταποκρίνονται, καθώς η επιπλέον κίνηση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο έσω αυτί.

Κίνηση Toynbee
Κρατήστε τη μύτη σας την ώρα που καταπίνετε. Η ευσταχιανές σάλπιγγες θα ανοίξουν στιγμιαία, επιτρέποντας στον αέρα να περάσει στο μέσο αυτί. Αυτή η τεχνική ίσως βοηθήσει σε περίπτωση ανάστροφης απόφραξης.

Κίνηση Frenzel
Αυτή η ήπια μέθοδος ώθησης αέρα προς το μέσο αυτί επιτυγχάνεται κλείνοντας τη μύτη, το στόμα και τη γλωττίδα και σπρώχνοντας τη γλώσσα προς τα πίσω, η οποία λειτουργεί ως πιστόνι που συμπιέζει αέρα προς τους παραρρίνιους κόλπους και τις ευσταχιανές σάλπιγγες.

Χασμουρητό και κατάποση
Φέρτε το σαγόνι προς τα μπροστά και ανοίξτε το στόμα ελαφρά, κρατώντας τα χείλη σας σφιχτά γύρω από το ρυθμιστή και καταπιείτε.

Κλίση του κεφαλιού
Πολλοί δύτες εξισώσουν το ένα αυτί πιο εύκολα από το άλλο. Γείρετε το κεφάλι σας έτσι ώστε το αυτί που παρουσιάζει τη δυσκολία να κοιτάζει προς τα επάνω. Η κίνηση αυτή τεντώνει και ανοίγει την ευσταχιανή σάλπιγγα, βοηθώντας την εξίσωση.

Συμβουλή
Εξισώστε προτού βάλετε το κεφάλι σας στο νερό. Κρατήστε τη μύτη σας και καταπιείτε και προσέξτε αν θα νιώσετε τη χαρακτηριστική αίσθηση της εξίσωσης. Εξισώστε έγκαιρα και συχνά – προτού νιώσετε δυσφορία.

Πηγή: rsdc.gr